Khi mua một tài sản lớn như nhà đất, người mua cần phải kiểm tra xem nhà đất đó có dính phải tranh chấp, thuộc diện quy hoạch hay không để tránh những rủi ro không đáng có.
Nhà đất đang có tranh chấp là tài sản mà giữa người quản lý, sử dụng nhà đất đó có tranh chấp với cá nhân hoặc tổ chức về quyền và nghĩa vụ sử dụng đất. Đất có tranh chấp thường liên quan đến một trong các yếu tố sau: xác định ai là người có quyền sử dụng đất hợp pháp; xác định mốc giới giữa hai thửa đất; tranh chấp liên quan đến việc chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế... quyền sử dụng đất giữa các bên.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:
- Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này
- Đất không có tranh chấp
- Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án
- Trong thời hạn sử dụng đất
Như vậy, nếu nhà đất đang trong diện tranh chấp thì sẽ không được chuyển nhượng, giao dịch mua bán.
Trước khi mua nhà đất, bạn cần kiểm tra thông tin tài sản đó có thuộc diện đang tranh chấp để tránh những rủi ro.
1/ Liên hệ cơ quan có thẩm quyền: Bạn có thể liên hệ các cơ quan có thẩm quyền tại nơi bất động sản để kiểm tra thông tin như:
- Liên hệ với UBND phường/xã nơi có nhà, đất để xem có đang bị niêm yết về việc phân chia di sản thừa kế hay không; hoặc có bị ngăn chặn việc khai di sản thừa kế hay không
- Gặp trực tiếp cán bộ tư pháp phường/xã để tìm hiểu nhà, đất có ai đang gửi đơn giải quyết tranh chấp hay không
- Liên hệ với cơ quan thi hành án tìm hiểu xem căn nhà có bị yêu cầu thi hành án bởi một bản án có hiệu lực pháp luật hay không
- Xin thông tin tại phòng TN&MT quận/huyện, văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh quận/huyện để hỏi thông tin căn nhà có bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của tòa án hay cơ quan thi hành án hay không, thông tin quy hoạch liên quan đến bất động sản đó.
2/ Hỏi những người dân xung quanh hoặc người sử dụng đất liền kề để tìm hiểu thông tin về nhà đất đó: Đây là cách phổ biến, dễ thực hiện và người mua nên tiến hành khi tìm hiểu một nhà đất nào đó. Tuy nhiên, những thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo, không có tính ràng buộc với người cung cấp thông tin.
Bên cạnh đó, trước khi giao dịch, người mua có thể yêu cầu người bán cung cấp bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Nếu người bán không đồng ý thì có thể tài sản đó chưa được cấp Giấy chứng nhận, hoặc đang thế chấp, tranh chấp nội bộ,…
Theo Thông tư 34/2014/TT-BTNMT thủ tục cung cấp thông tin đất đai được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Tổ chức, cá nhân có nhu cầu khai thác dữ liệu đất đai nộp phiếu yêu cầu hoặc gửi văn bản yêu cầu đến văn phòng đăng ký đất đai hoặc UBND cấp xã.
Bước 2: Tiếp nhận yêu cầu
- Khi nhận được phiếu yêu cầu, văn bản yêu cầu hợp lệ của tổ chức, cá nhân, cơ quan cung cấp dữ liệu đất đai thực hiện việc cung cấp dữ liệu cho tổ chức, cá nhân có yêu cầu khai thác dữ liệu.
- Công chức tiếp nhận, xử lý và thông báo nghĩa vụ tài chính (trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính) cho tổ chức, cá nhân.
- Trường hợp từ chối cung cấp thông tin đất đai phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Bước 3: Trả kết quả
- Sau khi tổ chức, cá nhân thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, cơ quan cung cấp dữ liệu đất đai thực hiện cung cấp dữ liệu đất đai theo yêu cầu.
- Đối với các trường hợp khai thác dữ liệu cần phải tổng hợp, xử lý trước khi cung cấp cho tổ chức, cá nhân thì phải thực hiện bằng hình thức hợp đồng theo quy định của Bộ luật Dân sự giữa cơ quan cung cấp dữ liệu đất đai và tổ chức, cá nhân có nhu cầu khai thác dữ liệu.
Thời hạn giải quyết
- Trường hợp nhận được yêu cầu trước 15 giờ thì phải cung cấp ngay trong ngày.
- Trường hợp nhận được yêu cầu sau 15 giờ thì cung cấp dữ liệu đất đai được thực hiện vào ngày làm việc tiếp theo.
- Trường hợp yêu cầu cung cấp dữ liệu đất đai dưới hình thức tổng hợp thông tin thì thời hạn cung cấp dữ liệu đất đai được xác định theo thỏa thuận giữa cơ quan cung cấp dữ liệu đất đai và người có yêu cầu bằng hình thức hợp đồng.
Chi phí xin thông tin nhà đất
Phí kiểm tra thông tin đất có tranh chấp hay không hiện hay do các tỉnh, thành quy định nên mức thu có sự khác nhau gồm các loại phí như:
+ Phí khai thác và sử dụng tài liệu đất đai;
+ Chi phí in ấn, sao chụp hồ sơ, tài liệu;
+ Chi phí gửi tài liệu (nếu có)
>> XEM THÊM: Trình tự, quy trình giải quyết tranh chấp đất đai
Phương Vũ (TH)